“Aparey” kelimesi en temel tanımıyla “alet” veya “cihaz” anlamına gelir. Diş sağlığı ve ortodonti alanında ise ortodontik apareyler, diş ve çene yapısındaki bozuklukların tedavisinde en sık kullanılan yardımcı araçlardır. Bu apareyler, hem estetik kaygıları gidermekte hem de ağız ve çene fonksiyonlarını sağlıklı hale getirmekte büyük rol oynar.
Ortodontide kullanılan apareyler; hareketli apareyler ve sabit apareyler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Genellikle ağız içinde kullanılsalar da bazı tedavi planlarında ağız dışında da uygulanabilirler. Ortodontistlerin sıkça tercih ettiği aparey türlerinden biri de damaklık (damak genişletici) cihazlardır.
Dişlerde çapraşıklık, çene yapısında uyumsuzluk veya alt-üst çenenin doğru kapanmaması gibi durumlarda aparey tedavisi gerekli olabilir. Çünkü bu sorunlar yalnızca estetik değil, aynı zamanda çiğneme, konuşma ve genel ağız sağlığı açısından da oldukça önemlidir.
Damaklık Nedir? Ne İşe Yarar?
Damaklık, diğer adıyla damak genişletici aparey, ortodontik tedavilerde sıklıkla kullanılan bir araçtır. Özellikle çocukluk döneminde tercih edilse de, ihtiyaç halinde yetişkinlerde de uygulanabilmektedir. Damaklık tedavisinin temel amacı; çene darlığını gidermek, dişlerin sağlıklı şekilde sıralanmasını sağlamak ve çeneler arası uyumu düzenlemektir.
Damaklık kullanımını gerektiren durumlar şunlardır:
- Çene yapısının dar olması
- Çapraşık dişlerin varlığı
- Alt ve üst çenenin uyumlu kapanmaması
- Gömülü dişlerin çıkışında zorluk yaşanması
İnsan damağı sağ ve sol olmak üzere iki kısımdan oluşur. Damaklık, bu bölümlere uyguladığı hafif basınç sayesinde damağın yavaşça genişlemesini sağlar. Böylece hem çene yapısı düzelir hem de dişlerin doğru pozisyon almasına destek olur.
Damaklığın Sağladığı Avantajlar
- Dişlerin ideal konumda yerleşmesine yardımcı olur.
- Diş teli gibi sabit ortodontik apareylerle uyumlu şekilde kullanılabilir.
- Çocuklukta uygulandığında, ileriki yaşlarda cerrahi müdahale ihtimalini azaltır.
- Ağız ve çene yapısının dengeli gelişimine katkı sunar.
Damaklık Diş Apareyi Nasıl Kullanılır?

Damaklık tedavisine başlamadan önce ortodontist, hastanın ağız ve diş sağlığını detaylıca inceler. Çürük, diş eti hastalığı veya iltihap gibi sorunlar varsa, önce bu problemler tedavi edilir. Daha sonra kişiye özel ölçümler alınarak uygun damaklık hazırlanır.
Damaklıklar sabit ve hareketli olmak üzere ikiye ayrılır:
- Sabit damaklık: Hasta tarafından çıkarılamaz, tedavi süresince sürekli kullanılır.
- Hareketli damaklık: Hasta tarafından takılıp çıkarılabilir, temizliği kolaydır.
Hareketli damaklıkların en önemli avantajı, hijyen açısından rahatlık sağlamalarıdır. Ancak çıkarıp takarken dikkatli olunmazsa dişlere zarar verme riski vardır.
Çocuklarda damak tedavisinden yaklaşık 2-3 ay içinde sonuç alınabilirken, yetişkinlerde bu süre 4-6 ay arasında değişebilir.
Damaklık Kullanımının Yan Etkileri Nelerdir?
Damaklık kullanımı genellikle kolaydır ve ciddi bir yan etki oluşturmaz. Ancak özellikle tedavinin ilk günlerinde bazı geçici rahatsızlıklar görülebilir:
- Hafif ağrı veya baskı hissi
- Baş ağrısı
- Yemek yerken zorluk çekme
- Konuşma güçlüğü
- Geçici olarak artan tükürük salgısı
Bu etkiler genellikle ilk 1 hafta içinde kaybolur. Hastalar kısa sürede apareye alışarak konforlu bir şekilde kullanmaya devam edebilir.
Aparey Diş Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Aparey Neden Takılır?
Ortodontik apareyler; çene darlığı, çapraşık dişler, önde veya geride konumlanmış çene yapısı gibi sorunların düzeltilmesinde kullanılır.
Aparey Nasıl Kullanılır?
Apareyler, ortodontist tarafından kişiye özel olarak hazırlanır. Hareketli apareyler, çocukların çene gelişimi sürecinde çene darlığını önlemek amacıyla özellikle tercih edilir.
Aparey Acıtır mı?
Apareyler, doğru şekilde uygulandığında ağrıya neden olmaz. İlk günlerde hafif bir rahatsızlık hissi normaldir ve kısa sürede geçer. Ayrıca bakımı ve temizliği oldukça pratiktir.
“Aparey Diş Nedir?” gibi diğer içeriklerimiz için diş sağlığı yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Sağlıklı Gülüşler İçin Doğru Adres DentVital!
Damaklık ve diğer ortodontik apareyler, diş ve çene sağlığının korunmasında büyük öneme sahiptir. Çocukluk çağında yapılan erken müdahaleler, ilerleyen yaşlarda daha büyük problemleri ve cerrahi operasyon ihtimallerini ortadan kaldırabilir.
Eğer siz de dişlerinizde çapraşıklık, çene darlığı veya uyumsuzluk gibi problemler yaşıyorsanız, alanında uzman bir ortodontiste başvurmalısınız.
Sağlıklı bir gülüş ve doğru tedavi için Bulgurlu dişçi arayışındaysanız DentVital’e bekliyoruz.
İlginizi çekebilir:
