Kanal tedavisi sonrasında geriye kalan sağlam diş yapısı yetersizse, dişin üzerine dolgu ya da kaplama yapılabilmesi için öncelikle destekleyici bir yapıya ihtiyaç duyulur. İşte bu destek yapıyı sağlayan uygulamaya “post” denir. Dişin köküne yerleştirilen bu çubuk benzeri yapı sayesinde, zayıf dişin hem dayanıklılığı artırılır hem de üzerine yapılacak protez veya restorasyon daha güvenli bir şekilde sabitlenir.
Nasıl ki bir binanın çatısı kolonsuz duramazsa, yapısal bütünlüğü zayıflamış bir dişin de destek olmadan uzun ömürlü olması mümkün değildir. Post uygulaması, bu yapısal desteği sağlayarak hem işlevselliği hem de estetik görünümü mümkün kılar.
Dişe uygulanan postlar; fiber post, prefabrik metal post ve döküm post olmak üzere üç ana gruba ayrılır. Her biri farklı endikasyonlara sahip olup, hastanın ağız yapısına ve tedavi planına göre seçilir.
Fiber Post Nedir?
Fiber postlar, dişte ciddi madde kaybı oluştuğunda ve kanal tedavisi tamamlandıktan sonra uygulanan modern bir post türüdür. Dişin kök kanalı içine açılan özel bir boşluğa yerleştirilir ve dişin üzerine yapılacak dolgular veya kaplamalar için güçlü bir temel oluşturur.
Fiber Postun Avantajları Nelerdir?
- Yüksek kırılma direncine sahiptir, elastikiyet katsayısı doğal dentine yakındır.
- Çiğneme kuvvetlerini homojen dağıtır.
- Röntgende görülebilen (radyo opak) ve görünmeyen (radyolusent) seçenekleri mevcuttur.
- Estetik restorasyonlarda diş rengini bozmadan kullanılabilir.
- Metal içermediği için alerjik reaksiyonlara neden olmaz.
Fiber Post Kimlere Uygulanmaz?
Uygun Olmayan Durumlar
- Sağlam diş yapısı diş eti altında kalmışsa (ferrule yapı sağlanamıyorsa),
- Kök kanalı yeterince uzun değilse veya kök aşırı eğriyse,
- Kök ucunda kist, iltihap veya lezyon bulunuyorsa,
- Dişi çevreleyen kemik desteği zayıfsa.
Bu gibi durumlarda fiber post uygulaması önerilmez; farklı post seçenekleri değerlendirilmelidir.
Fiber Post Uygulama Süreci
Fiber post uygulaması genellikle hızlı ve acısız bir işlemdir. Ortalama 15–30 dakika arasında sürebilir ve çoğunlukla tek seansta tamamlanır.
Uygulama Aşamaları
- Öncelikle diş çürüğü ve zayıf doku temizlenir.
- Kanal tedavisi başarıyla tamamlanır.
- En uygun kök kanalı seçilerek özel frezlerle kanal içinde post için yuva açılır.
- Postun çapı ve boyu, dişin yapısına uygun şekilde seçilir ve denenir.
- Kanal temizlenip kurutulur.
- Fiber post, özel yapıştırıcı rezin simanlar yardımıyla sabitlenir.
- Üzerine core build-up denilen dolgu uygulanır.
- İşlem sonrası röntgen alınarak kontrol gerçekleştirilir.
Fiber Post Sıklıkla Sorulan Sorular
Fiber Post Kaç Seansta Tamamlanır?
Genellikle tek seansta ve aynı randevu içerisinde tamamlanabilir. İşlem süresi yaklaşık 15–30 dakika arasındadır.
Fiber Post Nasıl Sabitlenir?
Fiber postlar, dişe rezin bazlı simanlarla yapıştırılır. Bu yapıştırıcılar kimyasal bağ oluşturarak uzun vadeli stabilite sağlar. Mekanik tutuculuk ile kimyasal bağ birleştiğinde dayanıklılık daha da artar.
Fiber Postlar Sökülebilir mi?
Sökülmeleri mümkündür ancak zorludur. Postun çıkarılması özel cihazlar ve büyütmeli optik sistemler eşliğinde yapılmalıdır. Yanlış müdahale, dişin kırılmasına yol açabilir. Bu nedenle işlemin mutlaka deneyimli uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesi gerekir.
Prefabrik Metal Post Nedir?
Prefabrik metal postlar, kanal içine vida şeklinde yerleştirilen, ekonomik ve dayanıklı post türleridir. Genellikle acil restorasyon ihtiyacı olan hastalarda veya ekonomik nedenlerle tercih edilir.
Metal Post Uygulama Aşamaları
- Kanal tedavisi tamamlanır.
- Kanalın içine vida benzeri metal post yerleştirilir.
- Genellikle rezin veya cam iyonomer simanlarla desteklenerek sabitlenir.
Metal Post Kaç Seansta Uygulanır?
Tek seansta, yaklaşık 10–20 dakikalık kısa bir sürede uygulanabilir.
Metal Post Nasıl Sökülür?
Metal postlar genellikle saat yönünün tersine çevrilerek sökülebilir. Eğer post fazla sıkıysa, ultrasonik cihazlar yardımıyla gevşetilir.
Döküm Post Nedir?
Döküm postlar, kişiye özel hazırlanan ve laboratuvar ortamında üretilen postlardır. En iyi adaptasyonu sağladıkları için özellikle uzun vadeli restorasyonlarda tercih edilir.
Döküm Post Nasıl Yapılır?
Aşamalar:
- Kanal tedavisi sonrası kök kanalı hazırlanır.
- Özel ölçü materyalleri ile kökten ölçü alınır.
- Bu ölçü laboratuvara gönderilerek, hastaya özel döküm post ve core bir bütün olarak üretilir.
- Uygulama sırasında post köke yerleştirilir ve güçlü simanlarla sabitlenir.
Döküm Post Kaç Seansta Biter?
En az iki seans gerektirir: biri ölçü almak için, diğeri ise postu yerleştirmek içindir.
Sökülmesi Mümkün mü?
Döküm postlar, diğer postlara kıyasla sökülmesi en zor olanlardır. Genellikle dişi riske atmadan çıkarılması çok zordur. Bu nedenle uygulama da, söküm süreci de uzmanlık gerektirir.
Post Uygulamasının Olası Riskleri
Yanlış yerleştirilen ya da uygun olmayan boyutta seçilen postlar, dişin kök yapısına zarar verebilir.
Olası Sorunlar
- Aşırı kalın postlar, diş kökünü zayıflatabilir.
- Eğri köklere doğru açıda yerleştirilmezse çatlak oluşabilir.
- Aşırı sıkıştırma veya vida hareketi, özellikle metal postlarda kırılmaya neden olabilir.
Post Uygulanan Dişe Kaplama Gerekli midir?
Kesinlikle evet. Post uygulanan dişlerin üzerine kaplama yapılması, hem dayanıklılığı hem de estetik görünümü büyük ölçüde artırır. Kaplama yapılmayan dişlerde kırılma riski zamanla ciddi ölçüde artar.
Alternatif Tedavi Seçenekleri Var mı?
Gelişen dijital diş hekimliği teknolojileri sayesinde, overlay ve endokron gibi yeni restorasyon teknikleri geliştirildi. Bu yöntemler, post uygulamasına gerek kalmadan dişe destek olabilecek alternatif çözümler sunar. Ancak her vaka için uygun değildir; bu nedenle detaylı bir muayene sonrası karar verilmelidir.
Post Yapılan Diş Ağrı Yapar mı?
Genel olarak, post uygulamasının kendisi ağrı yapmaz. Ancak:
- Kanal tedavisi yetersiz yapılmışsa,
- Kök ucunda enfeksiyon varsa,
- Dişte kırık ya da çatlak oluşmuşsa,
ağrı görülebilir. Bu durumda detaylı bir muayene yapılmalı ve gerekirse post çıkarılarak yeni tedavi planı oluşturulmalıdır.
Her Dişe Post Uygulanabilir mi?
Hayır. Post uygulaması yalnızca belirli endikasyonlar altında gerçekleştirilir:
- En az iki duvarı kaybolmuş dişlerde önerilir.
- Üç ya da daha fazla duvar eksikse, postla birlikte kaplama zorunludur.
- Sağlam yapısı yeterli olan dişlerde post uygulaması gereksiz olabilir.
“Dişe Post Neden Yapılır?” gibi diğer içeriklerimiz için diş sağlığı kategorisine göz atabilirsiniz.
Sizin İçin En Uygun Seçenek Hangisi?
Post uygulaması, kanal tedavisi görmüş ve yapısal olarak zayıflamış dişlerin uzun ömürlü olmasını sağlar. Fiber postlar estetik ve esneklik avantajı sunarken; metal postlar maliyet avantajıyla öne çıkar. Döküm postlar ise bireysel uyumda en başarılı çözümdür. Ancak her uygulama, doğru vaka seçimi ve uzman eller gerektirir.
Eğer dişinize post uygulanması gerektiği söylendiyse, DentVital kliniğimizin uzman diş hekimleriyle iletişime geçerek size özel en doğru tedavi seçeneğini değerlendirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir:
Damakta Diş Yoksa Ne Yapılır?
Dişleriniz Neden Soğuğa Karşı Hassasiyet Gösterir?
Diş Beyazlatma Seansında Sizi Neler Bekliyor?